راهنمای خرید چرخ ماهیگیری

چرخ ماهیگیری یا Fishing Reel یکی از مهم ترین تجهیزاتی است که ماهیگیران حرفه ای را از ماهیگیران آماتور جدا می کند. انتخاب چرخ ماهیگیری مناسب جزو اولین ارکان موفقیت در صید ماهی است؛ چرا که بدون تجهیزات استاندارد، نمی توان به نتیجه مطلوب دست یافت. به صورت کلی باید گفت که هر ابزار و تجهیزاتی برای شکار، باید متناسب با هدف شکار باشد.

به عنوان مثال اسلحه شکار خرگوش نمی تواند مناسب شکار خرس باشد! پس دقت کنید که برای یک خرید هوشمندانه، باید حتماً انواع چرخ ماهیگیری را به همراه کاربردهایشان به خوبی بشناسید و همچنین دلیل تفاوت در نوع قطعات چرخ را نیز بدانید و با برندهای مطرح این عرصه آشنا شوید. در این مقاله ما تمام این موارد را با شما در میان خواهیم گذاشت. و امیدواریم مطالعه مقاله تا انتها برای شما مفید باشد.

انواع چرخ ماهیگیری

چرخ ماهیگیری از اجزای مختلفی تشکیل شده که بنا به نوع آن، اجزای آن‌هم می‌تواند متفاوت باشد. اما اجزای مشترک آن عبارتند از اسپول، بلبرینگ، سیستم کلاچ، سیستم ترمز و… چرخ های صید ماهی موجود در بازار انواع متفاوتی دارند که هر یک با توجه به قابلیت هایش، متناسب یک محیط خاص و شکار یک یا چند نوع ماهی خاص هستند. بنابراین شروع می کنیم به شناخت انواع چرخ ماهیگیری و کاربری آن ها:

1. چرخ ماهیگیری اسپینینگ (Spining Fishing Reel):

چرخ اسپینینگ از نوع چرخ های اسپول ثابت است که معمولاً در دو نوع کلاچ جلو و کلاچ عقب در بازار یافت می شود. این نوع چرخ یکی از متداول ترین و پر فروش ترین چرخ های داخل ایران است که برای مصارف عمومی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع چرخ ماهیگیری برای صید انواع ماهی مثل قزل‌آلا، کپور و دیگر ماهی‌های مهاجم استفاده می شود.

2. چرخ ماهیگیری اسپین‌کست (Spincast Fishing Reel):

این چرخ بخاطر مکانیزم ساده و کاربری راحتی که دارد، برای ماهیگیران مبتدی بسیار مناسب است. چرخ اسپین‌کست حالتی سر بسته دارد و نخ ماهیگیری از سوراخ موجود در بالای آن وارد اسپول می شود. بنابراین دیگر نیاز نیست نگران پیچ خوردگی و گره خوردگی بند ماهیگیری خود باشید.

پشت این چرخ دکمه ای تعبیه شده که هنگام پرتاب باید به سمت پایین فشار داده شود. قدرت این چرخ نسبت به سایر چرخ ها کمتر است و قیمت آن نیز در مقایسه ارزان تر است و گزینه ای مناسب برای صید ماهی های کوچک و متوسط رودخانه ای است.

3. چرخ ماهیگیری بایت‌کاستینگ یا دریایی (BaiteCasting Fishing Reel):

چرخ ماهیگیری کاستینگ، پیشرفته ترین و قوی ترین نوع از انواع چرخ ماهیگیری است. این چرخ برای صید در دریا و صید ماهیان بزرگ طراحی شده و قدرت بسیار زیادی دارد. این چرخ بخاطر پایه های کوتاهش می تواند بر روی چوب های بزرگ ماهیگیری دریایی نصب گردد.

کار کردن با چرخ ماهیگیری بایت کاستینگ نیازمند مهارت و تجربه فراوان است و حرفه ای هایی که هدفشا صیدهای بزرگ است، در استفاده از آن ماهر هستند. این نوع چرخ برای صید ماهیان مبارز و ماهیان آب های شور دریا و رودخانه مناسب است.

4. چرخ ماهیگیری پشه (Fly Reel):

این نوع چرخ بر روی لنس های فلای یا پشه نصب می شود و نخ مورد استفاده در آن نیز از نوع نخ پشه است و طبیعتاً برای ماهیگیری به سبک پشه یا فلای کاربرد دارد. این چرخ ساده فاقد کلاچ و اسپول برای پرتاب است و برای ماهی گیری در کنار اسکله های کم عمق و یا رودخانه های آرام گزینه ای مناسب است. چرخ ماهیگیری فلای تنها دارای یک قرقره برای جمع و پهن شدن نخ است و مکانیزم آن به همین سادگی است.

5. چرخ ماهیگیری بایت رانر (Baitrunner Fishing Reel):

چرخ ماهیگیری بایت رانر سنگین ترین و حجیم ترین نوع از انواع چرخ ماهیگیری است. این نوع چرخ معمولاً دارای کلاچ جلو و عقب هم زمان است و معمولاً کلاچ جلوی آن قوی تر از کلاچ عقب آن است. این کلاچ ها دارای یک دسته میانی هستند که بین دو کلاچ سوئیچ می شوند.

گنجایش نخ چرخ بایت رانر بیش از انواع چرخ ها است و می تواند 200 تا 300 متر نخ ماهیگیری را نیز بر روی خود جای دهد. بهترین صید ماهی های کپور معمولاً با همین چرخ ها حاصل می شود و قیمت این چرخ ها از انواع دیگر آن بیشتر است.

انتخاب چرخ ماهیگیری بر اساس ویژگی قطعات آن

یک چرخ ماهیگیری از چندین قطعه مختلف تشکیل شده که هریک از انواع مختلفی برخوردار هستند. در نهایت آنچه یک چرخ را مناسب کار شما می‌کند، ویژگی‌های تک تک اجزای آن است.

برای خرید یک چرخ چه به صورت اینترنتی و چه به صورت حضوری در فروشگاه‌ها، باید به قطعات مختلف و همچنین مونتاژ انواع چرخ ماهیگیریدقت به عمل آورید. در اینجا بخش‌های مختلف یک چرخ صید ماهی را به همراه انواع و ویژگی‌های هر یک به شما معرفی می‌کنیم.

• اسپول یا کاسه‌ی چرخ:

اسپول یا کاسه چرخ، بزرگ‌ترین قطعه چرخ ماهیگیری و اولین بخش برای انتخاب است. کاسه چرخ جایی است که نخ ماهیگیری باید به دور آن پیچیده شود؛ بنابراین ظرفیت اسپول اولین گزینه برای انتخابچرخ ماهیگیری مناسب است. هنگام خرید، بر روی بدنه اسپول چرخ، ظرفیت و ضخامت نخی که مناسب این چرخ است را با اهداف خود مقایسه کنید.

همچنین جنس اسپول نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. اسپول های جدید از جنس آلومینیوم یا گرافیت و اسپول‌های قدیمی از جنس چدن یا برنج هستند. نوع آلومینیومی دارای دوام بیشتر و نوع گرافیتی دارای وزن کمتر بوده و در نهایت انتخاب آن با شما است.

• سیستم کلاچ و ترمز چرخ:

در واقع این سیستم‌ها ابزاری برای کنترل سرعت باز و جمع شدن نخ است. ترمز چرخ ماهیگیری یا قفل چرخ، باید بدون خلاصی باشد و به محض فشار دادن اهرمش، اقدام به قفل نمودن چرخ نماید. سیستم کلاچ چرخ (Drag) در واقع مجموعه ای از واشرهای قرار گرفته بر روی میله قرقره یا میله محرکه است که هنگام به دام افتادن ماهی با ایجاد اصطکاک بر نخ، بدون پاره شدن آن، امکان مدیریت حرکت ماهی را برای صیاد فراهم می‌کند.

ماهیگیر با میزان فشاری که بر کلاچ وارد می‌کند، می‌تواند میزان سبکی و سفتی حرکت نخ را تغییر دهد. در واقع وجود یک کلاچ خوب و یک چوب منعطف باعث می شود که صیادان بتوانند ماهی‌هاییسنگین تر از تحمل نخ را نیز صید کنند.

انواع چرخ ماهیگیری بر اساس کلاچ به سه نوع کلاچ عقب، کلاچ جلو و دو کلاچه تقسیم می شوند که کلاچ عقب برای صید ماهی‌های سبک تر و کلاچ جلو برای صید ماهی‌های سنگین تر و مهاجم، مناسب تر هستند.

• ضریب چرخ دنده:

ضریب چرخ و دنده و در واقع نسبت حرکت اهرم قرقره به سرعت چرخش نخ به دور اسپول است. هنگام خرید چرخ باید به این عدد دقت نمایید. به عنوان مثال روی چرخ نوشته شده 1:5 و این به این معنا است که با هر دور چرخاندن دسته چرخ، نخ چند دور به گرد اسپول خواهد چرخید.

این موضوع بر روی شتاب پرتاب و سرعت جمع آوری نخ موثر است و عدد مناسب برای شما باید با توجه به هدفتان انتخاب شود. به عنوان مثال سرعت جمع آوری نخ بالا و پرتاب زیاد برای شکارهای دریایی با طول نخ بالا و صید ماهی های بزرگ مناسب است و ممکن است سرعت در جمع آوری نخ، باعث پاره شدن دهان ماهی‌های کوچک و سریع شود.

• تعداد بلبرینگ:

تعداد بلبرینگ بر روی روان بودن چرخ تاثیر می‌گذارد. هر چه تعداد بلبرینگ و نوع و جنس آن بهتر باشد، چرخ شما روان تر عمل خواهد کرد.

برندهای برتر چرخ ماهیگیری

حال که درباره قطعات مختلف انواع چرخ ماهیگیری نیز صحبت کردیم، بهتر است نگاهی هم به برندهای برتر جهان در این زمینه داشته باشیم. برندهای مختلفی در سطح جهانی سردمدار تولید تجهیزات ماهیگیری و از قدیمی‌های این عرصه هستند؛ که از این میان می توان به برندهای زیر اشاره کرد:

• پن (PENN, Since 1932)
• برکلی (Berkley, Since 1937)
• شیمانو (Shimano, 1921)
• وی ام سی (VMC, Since 1910)
• شکسپیر (Shakespeare, Since 1897)
• دی‌اِی‌اِم یا دام (DAM, Since 1875)
• موستاد (Mustud, Since 1832)

در ایران نیز برندهای مطرحی وجود دارند که از استقبال خوب ماهیگیران برخوردارند و کیفیت و قیمت آن‌ها باعث آن‌ها را تبدیل به یک چرخ ماهیگیری مناسب می‌کند. از جمله این برندها می توان به:

• ریل اسکینگ (Reelsking)
• یاموشی (Yamoshi)
• ژون های (Xuan Hay)
• اسپرو (Spro)
• آلبا استار (Alba Star)
• هان لانگ (Hoe Lang)
• ناباکس (Nabax)
• و…
اشاره نمود.

نکات مهم هنگام خرید چرخ ماهیگیری

حال که با انواع چرخ ماهیگیری موجود در بازار و کاربردهای آن آشنا شدید، بهتر است نکات مهمی را با شما بازگو کنیم که باید هنگام خرید چرخ ماهیگیری مناسب، مانند یک چک لیست آن‌ها در ذهن خود مرور کنید:

تناسب بین چرخ و لنس ماهیگیری:

پیش از هرچیز فراموش نکنید که برای خرید چرخ ماهیگیری باید ویژگی های لنس ماهیگیری خود را بدانید و یا چرخ متناسب با آن خریداری کنید، یا یک لنس مناسب برای چرخ خریداری شده تهیه فرمایید. وجود تناسب بین طول و وزن چوب ماهیگیری و وزن و حجم چرخی که بر روی آن نصب می شود، باعث ایجاد یک بالانس مناسب برای بالا کشیدن دام و انعطاف سریع در عملکرد صیاد خواهد بود. به هر حال به یاد داشته باشید که این دو باهم سازگار باشند.

دقت در انتخاب نوع چرخ:

برای بسیاری از ماهیگیران، چرخماهیگیری اسپینینگ بهترین گزینه خرید است. چرا که کاربری آن ساده است، برد پرتاب خوبی دارد، برای استفاده از آن نیاز به مهارت بالا نیست. دست و پا گیر و گره بردار نیست و برای صید انواع ماهی ها مناسب است.

پیشنهاد می کنیم اگر مهارت و تجربه کافی در استفاده از چرخرا دارید، از نوع بایت کستینگ استفاده کنید تا با این کار، ماهی های بزرگ تر و دریایی را هم در گزینه های شکار خود داشته باشید. در هر صورت چرخ خود را متناسب با هدف صید و مکان صید و میزان تجربه خود انتخاب کنید.

طول عمر و دوام چرخ ماهیگیری:

مونتاژ دقیق و قوی یک چرخ ماهیگیری تاثیر بسیار زیادی در دوام و کیفیت آن خواهد داشت. همچنین انتخاب برند و مدل مناسب نیز از نظر دوام برای شما متفاوت عمل خواهد کرد. بجز این دو موضوع که در هنگام خرید باید به آن توجه داشته باشید، شما نیز باید در نگهداری چرخ ماهیگیری خود کوشا باشید و روغن کاری به موقع و تمیز کردن مداوم آن را فراموش نکنید. به این خاطر چند نکته را بخاطر بسپارید:

نکاتی برای تداوم بیشتر چرخ ماهی

اول آن‌که بعضی چرخ‌ها برای آب شور مناسب هستند و برخی برای آب شیرین و برخی برای هر دو. دقت کنید که از استفاده چرخ‌های مخصوص آب شیرین برای صید ماهی در دریا و رودخانه های آب شور استفاده نکنید؛ چون قطعات این نوع چرخ‌ها دوام کافی را در مواجهه با نمک نخواهند داشت.

دوم آن‌که تمیز کردن چرخ و چوب ماهیگیری را به تعویق نیاندازید. حتی اگر هر روز به صید می‌روید، باز هم بعد از هر صید، تمام تجهیزات خود را تمیز نمایید و اطمینان حاصل کنید هیچ‌گونه آلودگی در بین قطعات آن باقی نماند.

سوم آن‌که بهترین وسیله برای تمیز کردن چرخ ماهیگیری آب خالی است. استفاده از مواد شوینده و اسیدی به هیچ عنوان توصیه نمی شود. بهتر است هر بار پس از استفاده با آب تمیز کرده و به دقت آن را خشک نمایید.

چهارم آن‌که روغن کاری به موقع، سبب دوام بیشتر چرخ ماهیگیری خواهد بود. پیش از آن‌که چرخ شما خشک شود و یا هنگام استفاده به صدا خوردن بیافتد، به طور مرتب آن را روغن کاری نمایید.

در این مقاله ضمن در تلاش بودیم تا با معرفی انواع چرخ ماهیگیری و کاربرد آن‌ها، توضیح درباره قطعات چرخ‌ها و انواع آن از لحاظ کاربری و همچنین معرفی برندهای سرشناس موجود در بازار، به شما در انتخاب هرچه بهتر یک چرخ ماهیگیری مناسب کمک کرده باشیم. امیدواریم با انتخاب هوشمندانه چرخ و چوب ماهیگیری و استفاده مناسب از امکانات آن‌ها، صید ماهی برای شما شیرین تر و ساده تر از همیشه پیش برود.